Valsspelen

Ik had deze post net zo goed Suske-en-Wiske-gewijs 'Het Scheve Schooletui' kunnen noemen. Maar hij heet 'valsspelen', omdat dat de naaitechniek is die ik gebruikte.

Ik had nog nooit een rits vastgezet, maar bleek een waaier aan ritsvoetjes te bezitten. Tijd om daar iets mee te doen. Het opgevatte plan klonk 'pennenzak'. Graag met voering, zodat de afwerking van de rits netjes tussen twee stofjes zit gesandwicht. Het internet staat vast vol handleidingen over het inzetten van een rits, maar ik wou een poging ondernemen aan de hand van mijn meest gebruikte methode: bekijk een voorbeeld en beslis dat je dat zelf vast ook kan.

Ik liep een paar dagen lang belachelijk dicht achter medetreinreizigers met op hun rug zakken met ritsen allerhande, om te bestuderen hoe het allemaal in elkaar zat. Ik ondernam twee pogingen, één met spelden en één met driegen. En steeds liep het fout op hetzelfde punt: als ik de rits tussen de binnen- en buitenstof wilde zetten, ging mijn naad alle kanten op met een heel bobbelig resultaat.

Dus bedacht ik een kleine omweg. Ik toon hem hier stap voor stap. Enkel interessant voor mensen die ook onkundig zijn in het inzetten van ritsen. Want habitué's en expert-tassenmakers vinden deze handleiding vast erg belachelijk, of kunnen me in elk geval tips geven om die omwegen niet nodig te hebben. Ga volledig uw gang.

Omdat ik geen zin had in een recht etui, bedacht ik er een scheef. Ik beschrijf er meteen even bij hoe het maken van het patroontje in zijn werk ging. Voor moest u ook een scheef exemplaar willen.

De stoffen komt uit de Oxfam Vintagewinkel in Gent en zijn - denk ik - restjes gordijnenstof. Ik vind vooral de buitenstof erg leuk: stug oranje katoen met een laagje groen pluizig velours erover. De binnenstof is even stug katoen, maar zonder velours. Voor wie een stofje wil dat hetzelfde aanvoelt: ik kocht een lapje Kakadoe in de Vermiljoenshop, en dat had ook perfect geweest voor dit zakje.

Neem een blad papier:

Vouw de twee lange zijden scheef over elkaar, zodat ze elkaar aan de hoeken volledig overlappen:
Trek een lijn van de ene naar de andere kant van je vouwsel, en kras met je pen diep in het papier:
Meet je rits, en trek twee evenwijdige lijnen aan beide kanten, zodat de lengte tussen die lijnen even lang is als je rits. De hele rits, dus met de stukjes die aan de zijkanten van de tandjes uitsteken. (Of iets langer, zoals bij mij het geval. Dan wordt je zakje gewoon iets langer):
Knip de zijkanten van het blad:
Vouw het patroon open en knip op de lijn, en op de 'doorgekerfde' lijn:
Snij aan één kant een reepje van het papier, even breed als de tandjes van je rits:
Zo, je patroon is klaar:
Knip het uit de buitenstof, en binnenstebuiten uit de binnenstof. (Dat binnenstebuiten was ik vergeten. Gelukkig kreeg ik het er zo ook nog uit. Maar je ziet aan de binnenkant wel veel 'kriskras'-lijnen. Daardoor dus.)

De zoom aan de lange zijden is even breed als de helft van je rits. Knip ook nog twee rechthoekjes uit je stof. De breedte van die rechthoekje is gelijk aan de breedte van de rits, de lengte is twee keer de lengte van de stukjes die links en rechts van de tandjes uitsteken. (Of nog iets langer. Bij mij het geval. Maar mijn patroontje was dan ook iets langer dan de rits):
Eventueel knip je ook nog een strookje waar je een lintje van stikt voor een soort van handvatje:
Zigzag alle stofdelen. Vouw en strijk de rechthoekjes dicht en stik een naadje op de vouwlijn. Je bekomt nu vier rechthoekjes die zo breed zijn als de rits, en zo lang als de uiteinden van de rits.
Speld de rits ondersteboven op de goede kant van de stof. Doordat de zoom even breed is als de rits kan je de zijkant van de rits gewoon mooi tegen de stofrand leggen. Stop er aan beide kanten een rechthoekje onder, met de vouwlijnen naar elkaar toe:
Stik de rits op deze manier vast, mooi langs de tandjes. Met dank aan de mensen die me wisten te vertellen dat ik een ritsvoetje heb dat ik aan twee kanten kan gebruiken: dat was hierbij bijzonder handig. Zorg er voor dat je niet door de tandjes stikt. Want dan gaat je rits niet meer dicht.
Speld daarna de andere kant van de rits vast op de andere kant van de stof en stik het geheel vast:
Plooi het etui daarna zo dat de zijkanten volgens de vouwlijnen op je patroon recht tegenover elkaar staan. Stop het 'handvat' tussen één van de zijnaden, naar binnen gericht, en stik daarna de zijnaden vast. Je doet de rits best eerst open. Ik was dat vergeten. Dat werd dus even prullen om ze weer open te krijgen:Als je het geheel nu omdraait krijg je dit:
Strijk nu de zoom van de binnenstof dubbel:
Speld de zijnaad van de binnenstof dicht en leg er een lapje op, op de juiste plaats. Stik de naden dicht.

Alweer een niet al te katholiek truukje: doordat je de binnenstof niet meer gaat draaien, moet je de naden ook niet open strijken en de hoekjes niet uitduwen. Daardoor kan je de breedte van de voering mooi aanpassen zodat ze in de buitenstof past: je kan er telkens een stukje van afstikken, en de lagen stof allemaal samen zigzaggen, tot beide delen mooi in elkaar passen.
Steek de binnenstof in de buitenstof:
Speld de rits vast tussen beide stoffen en stik ze rondom vast. In eerdere pogingen werden mijn binnen- en buitenstof gewoon op de zoom gespeld, en wilde ik de rits er daarna tussen stikken. En dat liep fout. Nu bleef de buitenstof perfect op zijn plaats (door de naad die op voorhand gestikt werd, maar nu niet meer zichtbaar is). Resultaat: een rechte lijn naast de tandjes, met een naad die er mooi dicht tegen zit:
En toen kreeg ik dit. Het Scheve Schooletui. Het zou ook een zakje voor een waterpas kunnen zijn:

Maar dat is het niet: